De leerlingen van Accent Praktijkonderwijs in Rotterdam zijn duidelijk: Burgerschap is een vak dat thuishoort op hun school. ‘Ze leren graag hoe ze met elkaar moeten samenleven’, vertelt docent en onderwijscoördinator Eva Lindenhof-van der Haar van deze ontwikkelschool voor Curriculum.nu.

Accent Praktijkonderwijs werkt aan de bouwstenen voor het thema “Burgerschap”. ‘Burgerschap is een voor onze school zeer belangrijk onderwerp’, vertelt Eva. ‘We leiden onze leerlingen op tot een volwaardig burger en reiken hen sociale vaardigheden aan. Leerlingen vertellen ons unaniem dat ze burgerschap een heel belangrijk vak vinden. Maar ook dat de lesstof niet stoffig, maar praktisch moet zijn. Dus niet alleen saai uit een boekje leren en opdrachten maken, maar juist veel met elkaar over actuele thema’s praten.’

Stem laten horen
Eva’s school werkt al een paar jaar aan een eigen vernieuwd curriculum. ‘Toen we de kans kregen om aan het landelijke curriculum.nu mee te doen, hebben we die uiteraard meteen gegrepen.

Praktijkonderwijs is voor ons gevoel binnen onderwijsland toch een wat ondergeschoven kindje. Het is fijn dat we op deze manier kunnen meewerken aan een landelijk curriculum en meteen onze stem kunnen laten horen’, vertelt Eva.

Mentorlessen
Dat ontwikkelen gebeurt niet alleen met de leraren, maar zeker ook met de leerlingen. ‘We betrekken alle leerjaren bij wat we doen. Ik reserveer daarvoor af en toe de mentorlessen met tweedejaars leerlingen van 13 en 14 jaar. Collega’s bespreken deze onderwerpen bij andere leerjaren. In het begin was dat gesprek nog vrij makkelijk: toen vroeg ik wat ze van burgerschap en sociale vaardigheden in het algemeen vonden. Later heb ik ook de taaiere onderwerpen besproken en verteld wat we precies ontwikkelen.

Termen uitleggen
Toen het bijvoorbeeld over identiteitsontwikkeling ging, vroeg ik: vinden jullie dat het kennen van je eigen identiteit bij een vak als burgerschap hoort? Zodra er moeilijke termen zijn noem ik deze en probeer ik die in begrijpbare taal uit te leggen. Als ik merk dat leerlingen de strekking van de term begrijpen, vraag ik of ze die term bij burgerschap vinden passen en hoe ze dat voor zich zien. Zo vroeg ik, nadat ik die term had uitgelegd, een keer of docenten bij burgerschap ook over ‘globalisering’ moeten praten.

Terugkoppeling
De antwoorden gebruiken we weer in onze terugkoppeling naar curriculum.nu. Daarbij geven we letterlijk aan wat de leerlingen ervan vinden. Leerlingen geven ook aan dat ze het fijn vinden dat ze hun mening mogen geven.’

Milieu belangrijk
‘Daarnaast gebruiken we de feedback ook voor de ontwikkeling van onze eigen lesstof, waarbij we sinds een aantal jaar met 4 domeinen werken: wonen, werken, vrije tijd en burgerschap. En komen onderwerpen als: ‘leren om actief mee te doen in de samenleving’, ‘discussie en inspraak’, ‘het kennen van de belangrijkste rechten en plichten’, ‘solliciteren’, ‘contact met mensen onderhouden en gezonde levensstijl’ aan de orde. Opvallend is dat de leerlingen ook en voornamelijk klimaat en milieu erg belangrijk vinden. Daarom willen we dat onderdeel ook een plek geven die bij hen past.’